26 januari 2020
Vandaag was Zuster Jeanne Devos, met haar nichtje Julie Hendrikx, in Hasselt bij Samen in Vreugde, christenen in weer en wind. Berty leidde het tweetal in, door te vertellen hoe hij Jeanne Devos en haar beweging had leren kennen. “Ik las haar boek, en voelde immense hoop. Een paar hoofdstukken later voelde ik schaamte. Ze beroerde me en liet me dingen zien over mijn eigen leven.” Op zijn uitnodiging was ze vandaag in Hasselt.
Haar nicht Julie schreef het boek dat vandaag werd voorgesteld: “Alsof de Weg ons zocht.” Tante en nicht wisselen elkaar af in een boeiend verhaal.
Voor ons zit een dame met internationale erkentelijkheid, die op wereldvlak van betekenis is. Ze zit er zelf zeer bescheiden bij. Ze is 85 jaar, op rust in Heverlee, maar geeft een erg kranige indruk.
Toen Zr. Jeannes nicht Julie als kind tijdens een Paasmis de woorden hoorde: “Voor hen die weerloos zijn in de handen van de mensen”, bleef deze zin hangen. Ze begreep er niets van. Hoe kan iemand weerloos zijn in de handen van de mensen?” Zelf was ze geadopteerd op 2 jarige leeftijd door de zus van Zr. Jeanne. Zr. Jeanne is dus haar tante. Julie leidde een goed, Vlaams leven. Pas later, toen zij zelf op bezoek was in haar geboorteland, India, besefte ze de draagwijdte van die woorden: “Zij die weerloos zijn in de handen van mensen… “ kreeg plotseling een vervolg. “… zij staan nergens en worden uitgebuit.” Ze besliste dat ze “ooit” IETS zou terugdoen voor haar land India; voor de kansen die zij gekregen had van het leven. Met het schrijven van dit boek, over haar tante Jeanne, voegt ze de daad bij het woord.
Ze weet dat het mogelijk is om vanaf de rand van de maatschappij, een beweging te starten die invloed heeft op de hele wereld. Om anderen een hart onder de riem te steken en aan te moedigen, schreven Julie en Zr. Jeanne dit boek.
Zr. Jeanne werd getroffen door het onrecht in India. Ze besloot haar zorg en aandacht te richten op het verborgen leed van het uitgebuite huishoudpersoneel. In deze groep van mensen kwamen drie noodkreten samen: onderdrukking van de vrouw, onbetaald werk én seksueel misbruik. Ze startte met een kleine vergadering van een paar mensen. “Hoe gaan we dit onrecht aanpakken?”
Telkens opnieuw zag ze de uitdaging van iedere dag. Die pakte ze aan, niet wetende waar ze zou uitkomen. Gaandeweg ontmoette ze mensen, kreeg haar werk een gerichter doel en een zekere structuur. Juist door dag na dag haar taak op te nemen, werd de weg, het doel van haar beweging uiteindelijk ook voor haar, zichtbaar. Ondertussen heeft ze het voor mekaar gekregen dat bij de International Labor Organisation op de Conventie van Genève, na dagen van discussiëren (vooral door de machtshebbers!), de wet wordt goedgekeurd: huisarbeid wordt voortaan wereldwijd erkend als arbeid! Huisarbeiders, vooral vrouwen en kinderen, hebben voortaan RECHTEN: ze werken contractueel, ontvangen een loon in cash, zijn beschermd tegen misbruik… Het duurt echter nog jaren, eer alle landen (en zeker India) deze conventie ook echt in de eigen wetgeving hebben geïmplementeerd.
Zr. Jeanne vertelt dat het groeien en verspreiden van de beweging ligt in de kracht van de armen, van de vrouwen en van de kinderen, met een uithoudingsvermogen.
“Als we het samen doen, dan KAN het!”, is haar leidmotief.
Ze heeft zichzelf nooit alleen verantwoordelijk gevoeld. “Samen gaan we dit aanpakken…”, zei ze steeds weer.
De kern van haar verhaal ligt in het erkennen van ieder mens ALS MENS. Het laten voelen dat ieder mens waardevol is. Huisarbeidsters voelden zich NIETS. Ze werden als slaven behandeld, verdienden vaak alleen afgedankte goederen, werden uitgebuit en misbruikt. Alle jonge vrouwen wilden stewardess worden… Toen ze de jonge vrouwen kon laten voelen dat zij nét hetzelfde deden: eten maken, dit opdienen, opruimen, iedere dag weer opnieuw beginnen, voelden deze zich erkend. “Ik ben van betekenis…” Bij het voelen van de eigen betekenis, de eigen trots, begint iedere doorbraak.
Iemand die zich gewaardeerd voelt in zijn werk, voelt zich veel beter in zijn vel. Hij/zij creëert een betere sfeer op het werk én thuis. Zo ontstaat een vredesbeweging VANUIT rechtvaardige arbeid.
Een eerste pijler van haar werk is: VERZET.
Remco Campert zegt daarover: “Verzet is jezelf een vraag stellen en die dan aan anderen stellen…”
Jeanne vroeg zich af: “Dit misbruik van deze vrouwen, is dat normaal? Is daar niets tegen te doen?” Ze stelde die vraag aan haar medezusters. Zo kwam de bal aan het rollen.
Heel haar verhaal is trouwens een mooi voorbeeld van “geweldloos verzet”. Net zoals Martin Luther King letterlijk ging zitten met een groep van mensen, of een stille mars hield, is ook Jeanne bij haar groep vrouwen gaan zitten, rond een politieauto. Een vrouw werd valselijk beschuldigd van juwelenroof, en dat liedje kon niet doorgaan… Dus zette ze zich bij de groep van 100 vrouwen.
De tweede pijler is HOOP.
Tagoré: “Vertrouwen is de vogel die het licht al voelt én al zingt… als de dageraad nog duister is…”
Wie hoop heeft, gaat altijd verder. Ook al is het eindresultaat nog niet in zicht.
Haar derde pijler is VORMING, INFORMATIE.
Door vorming te geven, geef je mensen hun eigenwaarde weer. De meesten willen een stiel leren. Maar ook leren lezen en schrijven, is een recht.
Ze vertelt over de groei van de beweging, over de kracht van de jongerenwerking.
Maar evengoed over haar tegenslagen. “Wanneer een verkrachte jonge vrouw op een goede manier voor de rechter wordt verdedigd, wanneer er voldoende en goede getuigen zijn, en de dader wordt toch vrijgesproken, dan wéét je dat de rechter is omgekocht. Dan zakt de moed je in de schoenen.”
Ze praat dan met haar gemeenschap, laat zich leiden door het evangelie, zoekt kinderen op, of … maakt een grote kastrol soep! Telkens loste de mismoed op en maakte plaats voor kracht en moed. Ze laat zich leiden door de woorden van het evangelie: “Sta op en GA!”. Ze vertaalt dit als: “Blijf niet bij de pakken zitten. Neem uw verantwoordelijkheid op en breng het over op anderen!”
Een groepje jongeren tussen de 8 en 16 jaar had een eigen jongerenwerking. Ook zij dachten na over rechtvaardigheid rond werk. Toen zij een mooie som van 50 euro ontvingen, kozen zij er samen voor om met z’n allen met de trein naar de hooggeplaatsten te gaan. “Wij gaan hen daar vertellen dat het zo niet meer kan. Zij moeten weten dat wij worden uitgebuit.”
Spontaan zie ik de jongeren van bij ons: Anuna De Wever, (en wat verder:) Greta Thunberg. Ook zij staan op, verplaatsen zich en geven aan de hooggeplaatsten, steeds opnieuw, dezelfde boodschap: “Moeder aarde wordt uitgebuit ! Stop daarmee. Zorg voor een gezonder evenwicht. Stop met het uitbuiten van deze vrouw. Zonder deze vrouw (de aarde), staan we NERGENS!”
Geweldloos verzet op vele fronten.
Jeanne Devos wil de kracht van SAMEN bundelen TEGEN de MACHT van de wereld.
Ze heeft een heel grote steen verlegd in, wat er wereldwijd aan het gebeuren is: mensen verzetten zich tegen machtsmisbruik. Het is gedaan met uitbuiting. Mensen nemen het niet meer.
Wat ik het meest onthoud van haar uiteenzetting, is:
Doe vandaag wat mogelijk is. En iedere dag komen er weer andere mogelijkheden.
Samen in Vreugde 
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.